Fundusze unijne w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020
Nowa perspektywa finansowa na lata 2014-2020 daje przedsiębiorstwom szeroki wachlarz możliwości skorzystania z dotacji unijnych. Zgodnie z Załącznikiem I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą. Tak więc, forma prawna prowadzonej działalności nie stanowi ograniczenia z punktu widzenia dostępności funduszy unijnych, jedynym wymogiem stawianym wnioskodawcom jest posiadanie siedziby, lub w przypadku osoby fizycznej prowadzenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Z punktu widzenia szans na uzyskanie dofinansowania ze środków unijnych forma prowadzonej działalność gospodarczej nie ma znaczenia, istotny jest natomiast cel inwestycji, jej zakres, lokalizacja oraz wielkość (status) przedsiębiorstwa, które ubiega się o wsparcie. Cel i zakres inwestycji to główne czynniki wpływające na to z jakiej formy pomocy można skorzystać, natomiast lokalizacja inwestycji oraz status przedsiębiorstwa wyznaczają maksymalny możliwy do uzyskania poziom dofinansowani. W kolejnych wpisać postaram się przybliżyć Wam tą tematykę.
Dzisiaj chciałbym, krótko przedstawić zainaugurowaną już nowa perspektywę finansową na lata 2014-2020.
Perspektywa finansowa na lata 2014-2020 jest dla Polski szczególna, ponieważ w tym okresie jesteśmy największym beneficjentem unijnego budżetu. Polska na lata 2014-2020 otrzymała łącznie 120,1 mld euro, w tym: 82,5 miliardów euro, czyli ok. 349 miliardów złotych z polityki spójności, 32,1 mld euro ze Wspólnej Polityki Rolnej, ok. 0,5 mld euro z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, oraz ok. 5 mld euro do wykorzystania w takich programach jak Horyzont 2020 czy Erasmus.
To właśnie środki z polityki spójności są najbardziej atrakcyjne dla przedsiębiorców ponieważ zostaną zainwestowane przede wszystkim w innowacyjność i konkurencyjność gospodarki, zmniejszenie dysproporcji rozwoju poszczególnych regionów kraju, ochronę środowiska, rozwój infrastruktury transportowej, aktywizację zawodową czy też cyfryzację kraju poprzez zapewnienie dostępu do szerokopasmowego Internetu, e-usług administracji.
Środki z polityki spójności to przede wszystkim budżety 6 programów krajowych i 16 regionalnych programów operacyjnych (łączna kwota wszystkich 22 programów to aż 76,6 mld euro).
Programy krajowe są to programy realizowane na terenie całego kraju, wyjątek stanowi tutaj Program Polska Wschodnia (budżet: 2 mld euro), który jako jedyny jest programem ponadregionalnym dedykowanym 5 województwom: warmińsko-mazurskiemu, podlaskiemu, lubelskiemu, podkarpackiemu oraz świętokrzyskiemu. Pozostałe programy krajowe to: Program Infrastruktura i Środowisko (27,41 mld euro), Program Inteligentny Rozwój (8,61 mld euro), Program Polska Cyfrowa (2,17 mld euro), Program Wiedza Edukacja Rozwój (4,69 mld euro), oraz Program Pomoc Techniczna (0,7 mld euro).
PROGRAM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (PO IŚ)
Program ten pod względem alokacji jest największym programem nowej perspektywy finansowej. W ramach PO IŚ planowane są inwestycje mające na celu zmniejszenie emisyjności gospodarki, ochronę środowiska w tym adaptację do zmian klimatu, rozwój sieci drogowej TEN-T (transeuropejskiej sieci transportowej) i transportu multimodalnego, budowę infrastruktury drogowej dla miast, rozwój transportu kolejowego w Polsce, rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach, poprawę bezpieczeństwa energetycznego, ochronę dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury, oraz wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia.
PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ (PO IR)
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój jest drugim co do wielkości budżetu programem krajowym, jest też największym programem finansujących badania, rozwój i innowacje w całej Unii Europejskiej. Uruchomienie konkursów w ramach tego programu jest najbardziej wyczekiwanym przez polskich przedsiębiorców wydarzeniem najbliższych miesięcy. POIR jest następcą popularnego Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, jednakże z dokumentów programowych jak również licznych doniesień prasowych oraz komentarzy Ekspertów wynika, że należy przygotować się na liczne zmiany w stosunku do poprzedniej perspektywy. Założeniem PO IR jest finansowanie projektów od pomysłu do rynku, a więc wsparcie całego procesu powstawania innowacji od wstępnych założeń koncepcyjnych, poprzez badania przemysłowe, prace rozwojowe, opracowanie instalacji pilotażowej, pierwszą produkcję aż po wdrożenie nowego rozwiązania/produktu na rynek docelowy, komercjalizację wyników prac badawczo-rozwojowych (B+R), oraz promocję i internacjonalizację innowacyjnych przedsiębiorstw.
Z uwagi na fakt, iż Program Operacyjny Inteligentny Rozwój jest programem najbardziej atrakcyjnym dla przedsiębiorstw, postanowiłem poświęcić mu osobny wpis, gdzie postaram się dokładniej przybliżyć Wam jego założenia i wymogi.
PROGRAM OPERACYJNY WIEDZA EDUKACJA ROZWÓJ (PO WER)
Zakres programu skupia się na obszarach zdrowia, zatrudnienia, wyłączenia społecznego, adaptacyjności, edukacji i szkolnictwa wyższego (m.in. poprzez realizację studiów we współpracy z pracodawcami, rozwój kompetencji kluczowych, najważniejszych z punktu widzenia pracodawcy, rozszerzenie oferty studiów w językach obcych), oraz stwarzania lepszych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w tym uproszenia prawa, usprawnienia w sądach gospodarczych, lepsze usług publiczne dla firm.
PROGRAM POLSKA CYFROWA (PO PC)
Program ten skupiać się będzie wyłącznie na obszarze cyfryzacji i technologiach informacyjno-komunikacyjnych. Jego celem będzie przede wszystkim wzmocnienie powszechnego dostępu do szybkiego Internetu, nowoczesnych i przyjaznych e-usług publicznych oraz rozwój cyfrowych umiejętności społeczeństwa.
PROGRAM POLSKA WSCHODNIA (PO PW)
Tak jak już wspomniałem Program Polska Wschodnia jest programem ponadregionalnym, skierowanym wyłącznie do 5 wschodnich województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz świętokrzyskiego. W ramach PO PW realizowane będą inwestycje związane z nowoczesną infrastrukturą transportową oraz ponadregionalną infrastruktura kolejową, wsparcie uzyskać będą mogli również przedsiębiorstwa (w tym start-up’y) w zakresie internacjonalizacji, tworzenia oraz rozwoju ponadregionalnych powiązań kooperacyjnych, oraz umiejętnego zarządzania wzornictwem w firmie.
PROGRAM POMOC TECHNICZNA
Program Pomoc Techniczna jest skierowany do instytucji wdrażających pozostałe programy operacyjne, a fundusze z niego pochodzące przeznaczane będą na zapewnienie efektywnego funkcjonowania systemu wdrażania środków unijnych w Polsce.
Inną grupą programów są Regionalne Programy Operacyjne (RPO). W przeciwieństwie do opisanych powyżej programów krajowych, w przypadku RPO najistotniejsza jest lokalizacja, w jakiej planujemy realizację projektu, ponieważ to ona decyduje o tym z programu którego województwa możemy skorzystać. Chciałbym podkreślić, że mówimy o lokalizacji w której realizowany jest projekt, a nie lokalizacji w której swoją siedzibę ma wnioskodawca. Jedną z cech charakterystycznych nowej perspektywy będzie decentralizacja wdrażania funduszy europejskich tzn. skierowanie większych środków do poszczególnych regionów. Założeniem takiego podejścia jest przeświadczenie, że władze regionalne są bliżej bieżących potrzeb przedsiębiorców, oraz lepiej dostrzegają potrzeby regionu i szanse dla jego rozwoju. W związku z powyższym, w nowej perspektywie finansowej blisko 40% całego budżetu tj. aż 31,3 mld euro zostanie skierowane do regionów, gdzie Marszałkowie Województw będą odpowiedzialni za ich rozdysponowanie. Temat ten jest również w moim odczuciu bardzo ciekawy dla przedsiębiorstw, zwłaszcza tych prowadzących swoją działalność w formie spółek osobowych, dlatego też Programy Regionalne będą tematem osobnego wpisu.
