Przekształcenie spółki osobowej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością – kolejność działania

Przepisy Kodeksu Spółek Handlowych przewidują możliwość przekształcenia spółki prawa handlowego oraz spółki cywilnej w każdą inną spółkę handlową. Przekształcenie takie oznacza zmianę formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej, które prowadzi do zmiany zakresu praw i obowiązków wspólników, zmiany możliwości pozyskiwania kapitału, optymalizacji podatkowej  czy dostosowanie formy prowadzonej działalności gospodarczej do nowo podjętych zadań i celów. Dokonywanie przekształceń jest często przydatnym i szeroko stosowanym sposobem na restrukturyzację przedsiębiorstwa.

Do spółek osobowych, które można przekształcić w sp. z o.o. należą wszystkie z nich, to jest jawna, partnerska (choć należy pamiętać, że ten typ spółki jest przeznaczony dla przedstawicieli wyszczególnionych rodzajów zawodów, np. radcowie prawni, adwokaci, lekarze, architekci, itp.), komandytowa, komandytowo akcyjna oraz akcyjna. W żadnym wypadku nie może zostać przekształcona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku oraz spółka w stanie upadłości – co znajduje uzasadnienie w konieczności ochrony interesów wierzycieli.

Spółka staje się przekształconą z dniem przekształcenia, którym jest, z mocy art. 552 k.s.h., dzień wpisu spółki przekształconej do właściwego rejestru. Z tą chwilą spółka ta staje się sukcesorem całkowitym spółki przekształcanej. Oznacza to, iż przejmuje pełnię praw i obowiązków tej spółki, tj. staje się stroną wszelkich porozumień (tj. umów handlowych, umów o pracę, porozumień z zakładowymi organizacjami pracowniczymi), postępowań (sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych etc.), a także przejmuje majątek spółki przekształcanej, który nie został pomiędzy wspólników podzielony.

Przekształcenie spółki osobowej w sp. z o.o. wymaga podjęcia pięciu zasadniczych kroków. Są to, kolejno:

1. sporządzenie planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta,
2. powzięcie uchwały o przekształceniu spółki,
3. powołanie członków organów spółki przekształconej,
4. zawarcie umowy spółki przekształconej oraz
5. dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej.

Plan przekształcenia spółki sporządzają i przyjmują wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy spółki przekształcanej[1]. Powinien on zawierać przynajmniej ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia oraz określenie wartości udziałów wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym, które musi zostać dołączone do planu przekształcenia. Jak wskazuje się w orzecznictwie bilans i sprawozdanie finansowe powinny zostać sporządzone tak, jak bilans roczny nie zaś likwidacyjny. Plan takowy należy przedłożyć do zbadania biegłemu rewidentowi wyznaczonemu przez właściwy sąd.

Kolejnym krokiem jest podjęcie stosownej uchwały przez wspólników spółki przekształcanej. Najważniejszą zasadą, wynikającą z art. 571 k.s.h. jest sposób przyjęcia przez wspólników uchwały o podjęciu przekształcenia. Przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową następuje, jeżeli za przekształceniem spółki osobowej w sp. z o.o. wypowiedzieli się wszyscy wspólnicy z tym, że w przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej wystarczy, jeżeli oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze. O zamiarze podjęcia takowej uchwały należy powiadomić wspólników dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia tej uchwały.

Dalsze kroki przekształcenia spółek osobowych w sp. z o.o. są w zasadzie identyczne, jak w przypadku utworzenia nowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Należy jednak pamiętać, iż prawo nie dopuszcza możliwości, by zawiązać spółkę przekształcaną z zastosowaniem wzorca umowy (art. 555 § 2 k.s.h.), w związku z czym nie ma też możliwości zawarcia takowej umowy w systemie „S24”. Konieczne będzie więc zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego, co niestety podnosi koszt całej operacji. W takim wypadku notariusz, po dostarczeniu mu planu przekształcenia, zatwierdzonego przez biegłego rewidenta oraz uchwały wspólników ws. przekształcenia (która również może być zawarta przed notariuszem – w praktyce jest to często stosowane).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością winna zostać wpisana do właściwego miejscowo wydziału sądu rejonowego, a razem z tym wpisem powinno nastąpić wykreślenie z rejestru spółki przekształcanej. Następuje to na wniosek spółki przekształconej, która jest odpowiedzialna za dokonanie wszystkich wpisów w KRS lub CEIDG (w przypadku spółek cywilnych).

Podsumowując powyższe rozważania, należy zwrócić uwagę, iż jest to jedynie zarys procesów przekształceniowych. Najwięcej wątpliwości budzą z zasady kwestie podatkowe oraz bilansowe. Zapraszam do opisania swoich przypadków oraz przedstawienia zastosowanych rozwiązań lub do zwrócenia się do naszych ekspertów, którzy z pewnością udzielą wyczerpującej odpowiedzi.